بنابراين تلاش آمريكا براي حذف تروريستهاي داعش صوري و بيشتر براي بازسازي چهره آمريكا در موضوع مبارزه با تروريست است. از سويي هدف ديگر آمريكاييها در تشكيل چنين ائتلافي اعمال كنترل بيشتر بر متحدان عرب در منطقه است چرا كه برخي كشورهاي عربي سياستهاي گريز از مركز آمريكا را اتخاذ كرده بودند كه بهانه تشكيل ائتلاف مبارزه با داعش ميتواند متحدين سنتي عرب را كنار آمريكا نگه دارد.
شايد مهمترين هدف آمريكا از تشكيل ائتلاف پاريس به بهانه مبارزه با داعش تأثيرگذاري در تحولات منطقه بهخصوص كشورهاي سوريه و عراق و به تبع آن خاورميانه است. سياست مقابله با داعش اين فرصت را به آمريكا ميدهد تا مجددا در سوريه نقش ايفا كند و نيروهاي غربگراي ضداسد را در سوريه تقويت كند.
همچنين ائتلاف مقابله با داعش بهانه خوبي است تا آمريكا در آينده عراق نقش بيشتري ايفا كند و در آرايش سياسي اين كشور تأثيرگذار باشد. در اين بين درخصوص موافقت برخي كشورهاي اروپايي با حضور ايران در ائتلاف پاريس هم بايد گفت كه آنها بهعلت قرابت جغرافيايي كه نسبت به آمريكا به منطقه دارند احساس تهديد بيشتري ميكنند. همچنين با توجه به بحران اوكراين و تنشهايي كه بين اروپا و روسيه بهوجود آمده كشورهاي اروپايي تمايل بيشتري دارند تا با ايران بهخصوص در حوزه انرژي تعامل و همكاري بيشتري داشته باشند. از سويي اروپاييها واقعيت امر را درك كردهاند كه بدون حضور ايران، مقابله با داعش امكان پذير نيست.
دولت عراق نيز كه واقعيات صحنه را به خوبي مشاهده ميكند ميداند كه در صحنه عمل، اين ايران است كه با داعش مبارزه ميكند و ساير كشورهاي غربي حاميان اين گروه تروريستي هستند. اما درخصوص اينكه چرا جمهوري اسلامي ايران از همان ابتدا مخالف حضورش در ائتلاف پاريس بود بايد گفت كه ايران هيچ اعتمادي به صداقت آمريكا در موضوع مقابله با داعش ندارد. كشورهايي كه ائتلاف را تشكيل دادند خودشان عاملان تشكيل اين گروه تروريستي هستند و نخستين قدم ائتلاف پاريس براي مبارزه با داعش قطع كمكهاي اين كشورها به داعش است.
نكته ديگر اينكه حضور ايران در ائتلاف پاريس بهگونهاي تأييد سياستهاي خاورميانهاي آمريكاست كه جمهوري اسلامي ايران بههيچوجه موافق سياستهاي خارجي آمريكا بهويژه در خاورميانه نبوده است. از آنجا كه جمهوري اسلامي ايران بر اين باور است كه چنين ائتلافي بدون نتيجه خواهد ماند لذا شركتش در ائتلافي كه از پيش شكست خورده، باعث لطمه زدن به اعتبار و جايگاه جمهوري اسلامي ايران ميشود. همچنين ايران معتقد است كه براي مبارزه با داعش تنها اقدامات نظامي و نمايشي كفايت نميكند و بايد ريشههاي شكلگيري و تقويت داعش را از بين برد.
- استاد روابط بينالملل علامه طباطبايي
نظر شما